- anneliekejoosten
Alka (34) maakt films over haar geboorteland: ‘In Afghanistan was ik niet veilig’
12 april 2022 | Annelieke Joosten | In De Buurt Rotterdam
Filmmaker Alka Sadat (34) verhuisde in 2015 vanuit Herat in Afghanistan naar Rotterdam. Op zeventienjarige leeftijd maakte ze haar eerste film, ondanks dat het in Afghanistan illegaal was om als vrouw films te maken. Vanuit haar veilige basis in Rotterdam-Alexander strijdt ze nog steeds tegen de oorlogssituatie in haar thuisland. “Mijn films zijn niet alleen belangrijk voor mij en alle Afghanen, maar voor de hele wereld.”
Alka woont met haar man en twee kinderen in Rotterdam. Met haar films heeft ze al diverse prijzen en awards gewonnen. Bij de eerste geloofde ze het niet. “Ik dacht dat het een grap was!”
Waarom ben je naar Rotterdam gekomen?
“In Afghanistan is het als vrouwelijke filmmaker absoluut niet veilig, dus ik moest daar weg. Ik wilde graag dicht in de buurt zitten van filmfestivals zoals het IFFR of IDFA. Het zou Amsterdam, Utrecht of Rotterdam worden. Gelukkig hoorden we dat de gemeente Rotterdam ons prioriteit gaf op een woning. We waren hier heel blij mee! Al snel kregen we een appartement in Rotterdam-Alexander. Ik kende al veel over Rotterdam vanwege het filmfestival, dus dat was fijn.”
Wat vind je van Rotterdam?
“Ik vind heel veel leuk aan Rotterdam. De mensen, de wijk waar ik woon. Het is hier vredig. Ik heb goed contact met m’n buren. Toen ik net was bevallen van mijn eerste kindje, was ik bang dat mensen boos werden omdat mijn baby aan het huilen was. Het was voor mij een nieuw land met nieuwe mensen dus ik wist niet wat ik kon verwachten. Maar bij thuiskomst uit het ziekenhuis wachtten de buren me op met een cadeautje voor mijn dochter.”
Hoe ben je met filmmaken begonnen?
“Op mijn zeventiende kreeg ik van mijn zus een camera. Elke dag na school oefende ik met filmen. Ik leer beter van mezelf dan van anderen. Mijn eerste film was een docu-fictie genaamd ‘First Number’ en ging over de vrede in Afghanistan. Dat was in 2005. Met die film won ik gelijk een award.”
“Hierna maakte ik nog veel meer films, waaronder ‘Half value life’ in 2009 over de Afghaanse Marya Bashit, een officier van justitie die strijdt tegen geweld tegen vrouwen. Deze film won zes awards waaronder Beste Regisseur en Beste Film. In 2015 maakte ik ‘Afghanistan Night Stories’ over het leven van militairen aan het front.”
Hoe was het om je eerste award te winnen?
“Ik dacht dat het een grap was! Ik had mijn film ingestuurd voor een award, maar verwachtte hier niks van. In die tijd woonde ik nog in Herat en ik kreeg plots een telefoontje vanuit Kabul dat mijn film geselecteerd was voor een Afghaanse Vredesprijs. Al mijn onkosten, zoals een hotelovernachting, zouden worden vergoed. Ik geloofde het niet en ben niet gegaan! Een paar dagen later werd ik opnieuw gebeld, ditmaal met de mededeling dat de burgemeester van Herat me de prijs zou overhandigen. Daarna durfde ik het pas te geloven. Samen met mijn jongere zusje zat ik vooraan bij de uitreiking. Het was een grote award en er zat ook geld bij, iets van 300 dollar omgerekend. Ik was zo blij! Het was de eerste keer dat ik eigen geld had verdiend en ik kreeg ook nog eens geweldige reacties op m’n film. Het geld heb ik binnen twee dagen opgemaakt; weggegeven aan mijn zus en moeder.”
Waar ben je nu mee bezig?
“De film die we nu maken met Buddy Film Foundation (opgericht door andere Rotterdammer Dewi Reijs, red.) is deel twee van ‘Afghanistan Night Stories’. Sinds 2021 hebben buitenlandse troepen zich teruggetrokken uit Afghanistan en is de Taliban dus volledig aan de macht gekomen. We laten de verandering zien, je ziet hoe de Taliban komt. Ik denk dat het een krachtige film is, zeker nu. Het doel van de film is om mensen te onderwijzen over wat er echt gaande is daar. Ik wil in deze film dingen stoppen die niet alleen belangrijk zijn voor mij of de Afghanen, maar voor de hele wereld.”
“Daarnaast werk ik aan een korte film in samenwerking met Studio de Bakkerij. Zij hielden in 2021 een competitie voor makers om een film te maken voor hun nieuwe voorstelling ‘Break Free’. Mijn idee is om het verhaal van een vriendin van mij te vertellen. Ze zit in een AZC en schrijft daar poëzie. Mijn voorstel heeft gewonnen: Studio de Bakkerij gaat het gebruiken bij hun performance!”
De voorstelling vindt plaats in de Tuin van Noord. Tussen 16 en 26 juni kun je Alka’s film bewonderen als onderdeel van de voorstelling ‘Break Free‘.